چیستان خانه-ی کعبه

خشایار رُخسانی

یک بررسی کوتاه باستانشناسانه از شهر مکه:

چکیده ای از یک پژوهش باستانشناسانه در پیوند با پیشینگی (قدمت) شهر مکه و خانه کعبه [1].

باستانشناسان بر این باورند که شهر مکه نمیتواند پیشتر از سده-ی چهارم ترسایی (مسیحی) ساخته شده باشد و خانه-ی کعبه نمیتواند پیش از سده-ی پنجم ترسایی ساخته شده باشد. هتا اگر شخصیت های افسانه ای همانند ابراهیم، هاجر و اسماعیل را شخصیت های راستین  درنگریم، بازه-ی (فاصله) زمانی و مکانی میان جایگاه زندگی ابراهیم که یهودیان به آن «زمین مقدس» میگفتند تا شهر مکه، به اندازه ای فراوان هَستند که سفر هاجر با پسرش اسماعیل را به مکه نا ممکن میکنند.

 1) نخست از اینرو که میان «زمین مقدس» (یا زمین کنعان جایگاه زندگی ابراهیم) تا شهر مکه 1000 کیلومتر بازه (فاصله) بوده است، چگونه یک زن و یک بچه تک و تنها زیر آفتاب سوزان عربستان میتوانستند این چنین بازه-یِ (فاصله-ی) درازی را بپیمایند؟

 2) دوم اینکه راه بازرگانی کنار دریای سرخ که انگیزه-ی بنا شدن شهر مکه و سرچشمه درآمد مردم مکه بود، 1000 سال پس از دورانی ساخته شده است که یهودیان در تورات به ابراهیم، هاجر و اسماعیل نسبت میدهند. از اینرو داستان ساخته شدن خانه-ی کعبه بدست ابراهیم نمیتواند ارزشی بیشتر از یک افسانه داشته باشد.

 باستانشناسان و تاریخ نگاران میگویند:« اگر شهر مکه همانند شهر  اورشلیم یک شهر باستانی میبود،-- آنگونه که مسلمانان باور دارند،-- آنها میبایست  که بتوانستند با هر وجب خاک برداری در پیرامون این شهر، ابزارها و کاردستی ها و استخوان های فراوانی از مردمی را پیدا کنند که در دوران کهن در پیرامون شهر مکه میزیسته اند.» بر پایه-ی پژوهش باستانشناسان و گذشتهنگاران نخستین مردم مکه از یمن آمدند و سپس تر خاندان محمد که قریش نام دارد به آنها پیوستند. و این خاندان ها آیین ماه، خورشید و بُت پرستی را از یمن باخود به عربستان آوردند و یکتا پرستی با آن چمی (مفهومی) که مسلمانان باور دارند و به ابراهیم بر میبندند، نه تنها در مکه-یِ 18 سده-ی پیش آیینی ناشناخته بوده است، بلکه همین امروز هم یهودیان با آن بیگانه هَستند.

گزارش بالا برپایه-ی همان دانش، کرویز (منطق) و بّنپایه های (اصول) پژوهشی فراهم شده است که امروز آدم ها در سده-ی بیست و یکم همگی آسایش شان را وام دار آن میباشند، از امکان درمان بیماران به کمک فن آوری های نوین پزشکی گرفته تا کیهان شناسی، و از ساختن تلفن گرفته تا تلوزیون و ماهواره، تارکده و فیسبوک.... به همان فرنودی (دلیلی) که برای ساختن چنین دستگاه ها و رسیدن به چنین دستاوردهایی مردم به نَسک های (کتاب های) «مقدس» روی نیاوردند، برای گُشایش چیستان یک رویدادِ تاریخی نیز بهترین راه  بکارگیری دانش و آزمون باستانشناسان و گذشتهنگاران است تا پیروی از بازگویی های (روایت های) نَسک هایی (کتاب هایی) که هیچ سندی بر درستی داستان های آنها در دست نیست، بجز ایمان باورمندان به آنها.

چکیده :

 به واژگونه-ی داوش (ادعای) مسلمانان خانه-ی کعبه هیچگاه پرستشگاه خدایِ یکتایی به نام الله نبوده است و از آغاز بدست مردم یمن و در ستایش بُت هایشان ساخته شده بوده است. تازه اگر راه ابراهیم از مکه هم گذر کرده باشد، آیا پس از ساختن کعبه ابراهیم به «زمین مقدس» که جایگاه زندگی سارا بود، بازگشته است یا اینکه او در مکه مانده است؟ اگر ابراهیم نخستین کسی بوده است که پایش به مکه رسیده است، چرا مکه یک شهر یهودی نشد؟ آیا ابراهیم با هاجر و اسماعیل در مکه تنها بودند؟ اگر آری آنها در آن شنزار بی آب و گیاه از چه راهی زندگی میکردند؟....

ای قوم به حج رفته کجایید کجایید


معشوق همین جاست بیایید بیایید

معشوق تو همسایه و دیوار به دیوار          
 

در بادیه سرگشته شما در چه هوایید

گر صورت بی‌صورت معشوق ببینید

هم خواجه و هم خانه و هم کعبه شمایید

ده بار از آن راه بدان خانه برفتید

یک بار از این خانه بر این بام برآیید

آن خانه لطیفست نشان‌هاش بگفتید
        

از خواجه آن خانه نشانی بنمایید

یک دسته گل کو اگر آن باغ بدیدید 
 

یک گوهر جان کو اگر از بحر خدایید

با این همه آن رنج شما گنج شما باد

افسوس که بر گنج شما پرده شمایید

یاداشت

[1]

http://www.historyofmecca.com/

دوشنبه، 16 آبان 3749 دین بهی