طلا میرباقری
پیشگفتار:
باستان شناسان آمریکایی 80 سال پیش، بیشتر از 30000 سنگنبشته از دوره هخامنشی را که پیرامون پاسارگاد یافت شُده بودند، برای پژوهش به آمریکا بُردند. دانشگاه شیکاگو در سال های گذشته برآیند کارهای پژوهشی خود را در چند نَسکِ (کتاب) جُداگانه در دسترس همگانی گذاشت [1]. این سندها نشان میدهند که بیش از 2500 سال پیش زنان در ایران از دادیک هَنجُمَنی (حقوق اجتمایی)، دایک شهروندی و کاری برخوردار بودند و زنان کارگری که آبستن میشُدند، آسایه (مُرخصی) آبستنی و دهش های (مزایای) ویژه ای را دریافت میکردند. این پاشن ها (سندها) همچنین آشکار میکُنند که در آن دورانی که برده داری در بیشتر کشورهای جهان، آیینی روامند (عادی) و پذیرفته شُده بود، در ایران چنین آیین پلید و نامردمی وجود نداشته است و کارکُنان دستمز میگرفتند. همچنین این پاشن ها (سندها) نشان میدهند که همبودگاه (جامعه-ی) ایران در ارج داشتن دادیک (حقوق) شهروندی ایرانیان، سده ها پیش تر از مردُمانِ کشورهای همدوره-ی خود و قانون کار امروزی حکومت اشغالگر اسلامی بوده است. با داشتن چنین آیین های مردمی وگذشته-ی سرافراز، ایرانیان باید از مُسلمانان پُرسش کُنند که دین اسلام چه آیین تازه و بهتری را برای آنها نوآوری کرد که ارزش پیروی داشته باشد؟ و آن فاطی کُماندوهایی که با آزمندیِ رفتن به « بهشتِ الله» جانماز آب میکشند، آن «بهشتی» که هتا الله در قرآنش نویدش را هم به آنها نداده است، و در برابر لگدمال شُدن دادیک های (حقوق) شهروندیشان چراغ خاموش گذر میکُنند، اگر ژاژباوری های (خرافات) دینی اندک خَرَدی برای آنها برجای گذاشته باشد، باید بتوانند با سنجش این دو آیین، بهترین آیین را برگُزینند.
سرآغاز
سنگنبشته هاى تخت جمشيد كه به (Persepolis Fortification Tablets) PFT نامور هستند، در سال ۱۹۳۳ یافته شدند .نام Fortification از جایگاه یابِش (كشف) این سنگنبشته ها، به نام دیوار دژ یا بارو (Fortification Wall)، سرچشمه گرفته است. شُمار اين سنگنبشته ها کمابیش ۳۰۰۰۰ است و تاریخ آنها به سال سیزدهم تا بیست و هشتم داریوش یکم باز می گردد (۵۰۹ تا ۴۹۴ پ.م.). دسته دیگری از سنگنبشته ها که دربرگیرنده-ی ۷۵۳ سنگنبشته است و به سنگنبشته های خزانه (Persepolis Treasury) پُرآوازه هستند، در خانه ای در اَپاختر خاوری (شمال شرقی) خرانه تخت جمشید پیدا شده اند و وابسته با سال سیزدهم داریوش یکم تا سال هفتم اردشیر یکم هستند.
با ترجمه-ی این سنگنبشته ها نگارکی (تصویری) از ساختار اداره کشور در زمان هخامنشی به دست می آید که از لابلای آن میتوان نکات ارزشمند و ویژه ای یافت، و اینکه نیاکانِ ما نه تنها از همدوران خود، وآنکه از آیندگان نیز در برپایی ساختاری مردُمی و ارزشمدار (تنها با تکیه به ارزش های انسانی) پیشی گرفته بودند. برای نمونه درهالیکه در دستگاه های حکومتی کشورهای دیگر تا سده ها پس از هَخامنشیان برده داری، آیینی بسیار شناخته شده و پذیرفته بوده، بخش فراوانی از این سنگنبشته ها سند پرداخت های ماهانه به کسانی هَستند که در آنجا کار میکرده اند. این کارگران نه تنها برده نبوده اند، وآنکه از دَهش ها (مَزایای) چشمگیری برخوردار بودند.
این سنگنبشته ها دربرگیرنده-ی داده های (اطلاعا) فراوانی در پیوند با پاداش های مادران شاغل (واژه به کار رفته در این سنگنبشته kurtash به چم کارکننده است) پس از زایمان است. این پرداخت ها، مُزدِ زمان بارداری نبوده، وآنکه هدیه یا پاداش بشُمار میآمده است. چیز دلچسب در این میان این است که از داده های (اطلاعات) این سنگنبشته ها، میتوان نسبت گونِگی ها (جنسیت ها) را به دست آورد؛ برای نمونه در برخی سنگنبشته ها شُمار کودکانِ زایده شُده ۴۴۹ نوزاد است و نسبت زایش پسران به دختران %۵۵ به %۴۵ است. برپایه-یِ گزارش این سنگنبشته ها می (شراب) از رواگ ترین (رایج ترین) پاداش ها بوده است. یکانِ می (واحد شراب) در آنزمان مَریش ، marrish، بوده که کمابیش برابر ۲۰ لیتر است و به بنگر میرسد که «ایش با میا» ، ish-ba-mi-ya ، نیز برابر با یکدهم مَریش ، marrish، بوده باشد. مادرانی که فرزند پسر میزاییدند یک ماریش و آنهایی که دارای فرزند دختر میشُدند یکدوم ماریش می (شراب) دریافت می کردند. [این ناسانی از ارزش این آیین نمی کاهد، چونکه هتا برچیدن برده داری و وجود این پاداش ها برای زنان، نشان دهنده-ی یک آیینی است که بسیار پیش تر از زمان خود بوده است. این ناسانی در پاداش میتواند گرایش همبودگاه (جامعه) را به فرآوری (تولید) بیشتر نیروی کار در کشاورزی و رزماوری نشان دهد.]
افزون بر می، از آبجو، غلات و آرد نیز به نام پاداش یادآوی شده است. در برخی از سنگنبشته ها پرداخت ها در اندازه-ی کمتر ولی به شیوه-ی گوناگون و ماهانه بوده است.
افزون بر می، از آبجو، غلات و آرد نیز به نام پاداش یادآوی شده است. در برخی از سنگنبشته ها پرداخت ها در اندازه-ی کمتر ولی به شیوه-ی گوناگون و ماهانه بوده است.
یاداشت
[1]
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر