آذر روز از آذرماه برابر با 9 آذر در گاهشماری ایرانی است
«نماز به تو ای آتش، ای بزرگ ترین آفریده ی اهورا مزدا و سزاوار ستایش»
یسنا 62، بند 9
روز نهم هر ماه «آذر» یا «اَتر»(Atar) نام دارد؛ آذر ایزد ِویژه ی همه-یِ آتش هاست و ارج ویژه ای در برابر سایر آخشیج ها (عناصر) دارد و «جشن آذرگان» جشنی دیگر از جشن های آتش است برای گرامیداشت این آخشیج و ایزد وابسته به آن.
در برگ ۲۵۶ ترگُمه-ی (ترجمه-ی) آثارالباقيه از ابوريحان بیرونی درباره ی این جشن آمده است :«... روز نهم آذر جشنی است که به مناسبت توافق دو نام، آذرجشن می گويند و در اين روز به افروختن آتش، نيازمند میباشند و اين روز جشن آتش است و بنام فرشته ای که به همه-ی آتش ها موکل است ناميده شده، زرتشت پیشنهاد کرده است که در اين روز آتشکده ها را زيارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمايند ...»
در «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «مروج الذهب مسعودی» و «المدخل فی صناعة احکام النجوم» از کیا کوشیار ابن لبان با شهری جیلی، این جشن را «آذرخش» نوشته اند.
در جشن های آتش مردم روی بام خانه ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و پایکوبی و نیایش و فرآوری خوراک های ویژه و «آفرینگان خوانی» جشن می گیرند.
نزد ایرانیان، جشن آذرگان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و همچون نوروز و مهرگان بر آن ارج می نهاده اند. در این روز آتشکده ها را آراسته و آذین بندی می کردند و در آن جایگاهِ وَرجاوند (مقدس) آیین ویژه ای برای جشن برگزار می کردند. روفتن (نظافت) و پاکیزگی، همچنین ستردن موی و چیدن ناخن در این روز نیک بود و مردم باور داشتند که در این روز اوسکارش (مشاوره) و رایزنی درباره ی نهاده ها (امور) و دشواری ها به بازده-ی پَسندیده میانجامد.
برپایه-یِ باور همگانی آتش از روزگاران بسیار کهن تا به امروز مورد رویکرد (توجه-ی) همه-ی تیره ها (اقوام) روی زمین بوده و هر تیره (قوم) و تباری بگونه ای آن را ستوده است.
دانشمند آلمانی «شفتلویتز»(Sheftelwitz) در نسک (کتاب) خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نوشتار بسیار سودمندی در این باره دارد و نشان می دهد که چگونه همه-یِ مردم جهان از هر نژاد آتش را می ستایند و از شهریگری ترین (متمدن ترین) کشورها در اروپا تا ددمنش ترین دُوتاکمان های (قبیله های) آفریقایی در ستودن این آخشیج (عنصر) درخشان با یکدیگر هَمباز (شریک) هستند.
در نزد هندوان نیز، «آگنی»(Agni) نام آتش و نام پروردگار آن است و در «ریگ ودا»ی هندوان و اوستای ایرانیان نام پیشوای دینی هر دو دسته از آریایی ها، «اَتره ون»(Athravan) می باشد که به مانک آذربان است به چم (یعنی) آن کسی که از برای پاسبانی آتش گماشته میشود.
همچنان در «وستالیس»(Westalis) در رم باستان دختری پاکدامن و دانا از خاندانی بُزرگوار به نگهبانی و زنده نگه داشتن آتش وَرجاوند (مقدس) در پرستشگاه «وستا»(Westa) خویشکاری (وظیفه) داشته است و در درازای زاوَرییش (خدمتش) که 30 سال بوده، می بایست با بیشترین پاکی و پرهیزگاری و وَجاوَندی (تقدس) به سر برد و نگذارد آتش وَرجاوَندی (مقدسی) که پشتیبان دولت رم گمان میشُد خاموش گردد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر