خشایار رُخسانی
راهی نو برای جانشین کردن فسیل انرژی و پایان دادن به جنگ میان پاترمان (ملت ها)
یکی از بُزرگترین گرفتاری هایِ جانوران برای زنده ماندن بدست آوردن انرژی
مورد نیازشان در راستای انجام کار و کوشش است؛ و دستیافتن به انرژی فراوان و ارزان از جمله
گرفتاری های مهم همبودگاه های (جامعه های) نوین در سدۀِ بیست و یکم نیز هست. از آنجا
که فسیل انرژی همانند نفت گران است و در آیندۀِ نزدیک کمیاب خواهد شُد، نیاز به جایگُزین
کردن آن با یک انرژیِ نو آشکارتر میشود که هم ارزان و هم دارای یک سرچشمۀِ بی پایان باشد. در دستیافتن به چنین فن آوری، گیاهان برای دستکم دو میلیارد سال
از همبودگاه های نوین پیشی گرفته اند. آنها توانسته اند به کمک یک واکُنش شیمایی به
نام فتوسنتز (Photosynthesis) انرژی خورشیدی را به انرژی
شیمایی واگردانند. در این
واکُنش کُلروفیل ها یا ماده
هایِ رنگی که پرتوان خورشید را جذب میکُنند نقش بسیار مهمی دارند. کُلروفیل ها میتوانند به کمک پرتوان
(فتون های) خورشیدی ملکول آب را به هیدروژن، الکترون و اکسیژن بشکافند؛ و با درآمیختن
هیدروژن، الکترون و گاز کربُنیک، ملکول شکر را فرآوری کُنند و بدینسان انرژی خورشیدی
را در ملکول شکر ذخیره سازند. سوای شکر، اُکسیژن از دیگر فرآورده های شاخه ای این واکُنش
شیمایی است که زندگی جانوران را روی پادَک (کره) زمین امکان پذیر کرده است. از آنجا که انرژی
خورشیدی، گازکربُنیک و آب که ماده های نُخستین فتوسنتز را میسازند کمابیش روی زمین
دارای سرچشمۀِ بی پایان هَستند، این شیوه از فرآوریِ (تولید) انرژی، ارزانترین و پاکترین
انرژی است که میتواند جانشین فسیل انرژی شود، زیرا بخش بزرگی از کازکربُنیک هوا را
نیز که سبب آلودگی و گرمایِ رو به افزون آن شده است، به انرژی سود آور وامیگرداند.
یکی از فرنودهای (دلیل های) بُنیادین که تاکنون از فرآوری چنین انرژی ارزان و پاک پیشگیری
کرده است، دستیابی به کاتالیزاتورهایی است که بتوانند این واکُنش شیمایی را هم در آزمایشگاه
امکان پذیر سازند و هم
امکان فرآوری این گونه انرژی را به گونۀِ گُسترده برای فروش فراهم آورند. کاتالیزاتورها
آن ملکول های شیمایی هَستند که یک واکنش شیمایی را امکان پذیر میسازند بدون اینکه خودشان
در پایان به مادۀِ دیگری واگردانده شوند و یا اینکه ازمیان روند، همانند ویتامین ها.
از جمله کاتالیزاتورهایی که دانشمندان توانسته اند برای بهبودی این فرایند شیمایی پیشنهاد
دهند یکی مَنگان (Manganese) است و دیگری کُبالت اُکسید
(Cobalt oxide). از آنجا که
این کاتالیزاتور ها دارای کاستی هایی هَستند و تا کنون نتوانسته اند واکنش شیمایی فتوسنتز
را در آزمایشگاه به خوبی پیش ببرند، هنوز تا فرآوری این گونه انرژی به گونۀِ گُسترده چندگام در
پیش روی است. ولی دانشمندان امید دارند و بسیار خوشبین هَستند که بتوانند در سال های
آینده چنین کاتالیزاتوری را بگونۀِ تُخشیدگی (مصنوعی) بسازند؛ و همچنین واکنش شیمایی
فتوسنتز را به گونه ای دگرگون سازند که بجای ملکول شکر، در پایان گاز هیدروژن یا الکل
تولید شود که از هر دو میتوان بجای سوخت بهر بُرد [1]. گاز هیدروژن هم اکنون مهمترین
و نیرومندترین مادۀِ سوختی برای پرواز موشک های اِسپاش پیما (فضاپیما) است.
گیاهان از اینرو همانند
جانوران درنده نیستند که میتوانند انرژی نیازین برای زنده ماندن را به رایگان از خورشید
دریافت کُنند؛ و از آنجا که دستیابی به انرژی برای زنده ماندن یکی از انگیزه های دیرینۀِ
جانوران برای درندگی و کُشتار همدیگر و یا دامن زدن به آتش جنگ های خونین میان همبودگاه
های هومَنی (انسانی) بوده است، کامگاری در این فن آوری میتواند از راه گُسارش (مصرف)
و بکارگیری بخش بُزرگی از گازکربُنیک هوا و واگرداندن آن به انرژی، هم زیستبوم را از
آلودگی پاک سازد، و هم به جنگ های دیرینه میان پاترمان (ملت ها) نیز پایان دهد.
چهارشنبه، هشتم آذر، 3750 دین بهی
یاداشت
[1]
http://science.howstuffworks.com/environmental/green-tech/energy-production/artificial-photosynthesis.htm
